به گزارش خبرگزاری «حوزه» به نقل از پایگاه اطلاعرسانی دفتر حضرت آیتالله شبیری زنجانی، گزیدهای از توصیههای این مرجع تقلید به عزاداران و برگزارکنندگان مجالس حضرت امام حسین علیهالسلام بدین شرح است.
در برخی از هیأتها برای سوگواری بیشتر فقط از مداح استفاده میشود و یا اگر روحانی دعوت میشود خلوتترین زمان جلسه به منبر اختصاص داده میشود. نظر حضرتعالی دراینباره چیست؟
بیان حرکت سیدالشهداء علیهالسلام و مسائل دین مرهون زحمات علماء و اهل منبر و مادحین است که در طول سالها باعث زنده نگهداشتن دین شده است ولی اینکه روحانی در مجلس نباشد، راه انحرافی است و منشأ و مقدمه راهی که باعث دورنگه داشتن مردم از تعلیمات اهلبیت و ائمه معصومین علیهمالسلام میشود، همین حرکتهاست. حذف منبرها کار درستی نیست. منبر و مجلس امام حسین علیهالسلام مکان آموزش افراد است. قدیم هم همین روش وجود داشت و مردم مطالب دینی را از مجلسها میگرفتند.
اوایل طلبگی ما در زنجان مرسوم بود که منبری اول احکام مورد ابتلا را برای مردم میگفت . برخی از احکام را مردم بلد نیستند و هدایت "بیّن الرشد" تبیین مسائل شرعی است. قدیم به این مسأله مقید بودند اما متأسفانه الان به این مسائل کمتر توجه میشود. بهتر است مسائل مورد ابتلای مردم ابتدا گفته شود و سپس به بحث درباره موضوعی که انتخاب کردهاند بپردازند و این مطالب هم باید هم که گفته میشود جنبه هدایت داشته باشد.
آسیبهای منبرهایی که وجود دارد چیست؟
بحمدالله منبریهای زیادی از قدیم تا به امروز در دستگاه حضرت سیدالشهداء علیهالسلام خدمت کردهاند و با بیان مسائل مختلف در تبیین اهداف قیام حضرت سید الشهداء علیهالسلام، عمل کردهاند ولی همین مسأله که دیگر احکام شرعی کمتر گفته میشود از مشکلات منبر است و دیگر اینکه علیرغم خدمت بسیاری از اهل منبر و اخلاص ایشان، نباید برخی، در درجه اول به جذاب بودن و گرفتن منبرشان فکر کنند درحالیکه این مجالس روضه، معونه برای هدایت مردم در راستای خواست خداست و لذا باید سعی شود مطلبهای اساسی و مستند ارائه شود نه مطالبی که صرفاً خوشایند مردم است. البته خوب است که مطالب خوشایند مردم بیان شود اما مطالبی انتخاب شود که مستند هم هست و جنبه هدایتگری و اصلاح برای جامعه دارد. اگر نگوییم همه اعتقادات مردم قسمت مهمی از اعتقادات مردم به همین تبلیغات منبریها مرتبط است. مبانی علمی در حوزه بررسی میشود اما آنچه در میان مردم اعتقاد ایجاد میکند عواطف است و این عواطف از طریق همین منبرها ایجاد میشود لذا باید مسیر درست باشد و این مرضی خدای متعال و حضرت رسول صلیالله علیه و آله است.
این روزها سخنان زیادی درباره نحوه عزاداریها گفته میشود و شاهد ایجاد سبکهای جدید در عزاداری هستیم. نظر حضرتعالی دراینباره چیست؟
عزاداری برای امام حسین علیهالسلام و سایر آن بزرگوارنی که در کربلا به شهادت رسیدند از عالیترین عبادات است که در شکلگیری اعتقادات مردم تأثیر زیادی دارد لذا باید بهگونهای عمل شود که مرضی حضرات معصومین علیهمالسلام باشد. نحوه عزاداری در زمانها و مکانهای مختلف با در نظر گرفتن عرف تعیین میشود و لذا با گذشت بیش از هزار سال شاهد شور بیشتر در عزاداریها هستیم ولی باید توجه داشت که نحوه عزاداری در برخی موارد صحیح نیست و حتی گاهی رگههایی از رفتارهای صوفیانه در عزاداریها دیده میشود. این خیلی بد است که انسان طریقهای را که ما میدانیم مرضی خدای متعال و حضرت رسول صلیالله علیه و آله نیست در عزاداری دنبال کند. عزاداری در درجه اولِ عبادات است و طریقه آن باید مرضی الهی باشد.
برخی معتقدند رفتارهایی مانند رفتار مردم خرمآباد که مردم به مناسبت عزا به خود گل می مالند و یا اینکه در همین شهر قم عدهای گل به سر خود یا لباس خود میمالند، باعث وهن عزاداریهاست. نظر حضرتعالی دراینباره چیست؟
نه، اینها چه وهنی است؟! این چه حرفهایی است که زده میشود؟! این روش مورد تأیید فقهاء عظام و علماء سلف بوده است. شنیدم مرحوم آقای بروجردی مبتلابه چشمدرد بودند و یک سالی افراد برای عزاداری به منزل ایشان میآیند وایشان یک مقدار از همین گلهایی که عزاداران به خودشان مالیدهاند به چشمش میگذارد و مشکل چشمشان برطرف میشود. ایشان تا نود سال عمر کردند و بااینهمه مطالعه و تحقیق تا آخر عمر به عینک نیاز پیدا نکرد.
چند سالی است که عدهای در مجلسهای عزا به همراه ذکر امام حسین علیهالسلام از موسیقی استفاده میکنند. این روش مورد تأیید است؟
سبکهایی که با موسیقی همراه میشود درست نیست. باید از اینها اجتناب کنند. هر روز نمیشود یک حکم از احکام الهی را به بهانههای مختلف کنار بگذاریم و تحریف کنیم.
چه توصیهای را برای منبریها و هیئتیها دارید؟
تلاش کنیم که إن شاء الله عملمان همراه با اخلاص باشد. اگر در منبر خلوص باشد تأثیر کلمات چندین برابر است. البته بیشتر افراد رعایت میکنند اما ما امیدواریم که این اخلاص و مستند حرف زدن عمومی شود. لازم است بدانیم که دو چیز در ایمان و اعتقادات مردم مؤثر است یکی تبلیغات منبریها و یکی هم اعمال کسانی که به تدین شناخته میشوند. مردم به ما نگاه میکنند و اگر ما کج رفتیم در اعتقادات مردم تأثیر منفی میگذارد لذا روحانیون و متدینین ما باید در این زمینه خیلی دقت داشته باشند.